این جنبش هست ، نه انقلاب هست نه مخملی ؟
مصاحبه با دکترمجتبی مهدوی استاد علو م سیاسی دانشگاه آلبرتا در مورد ویژگیهای جنبش اخیر مردم ایران
دکتر مهدوی استادعلو م سیاسی در زمینه اسلام سیاسی دانشگاه آلبرتای کانادا هست .
سعید سلطا نپور:
اخیر ا استادهای ایرانی دانشگاه های کانادا و آمریکا اطلاعیه ای در ارتباط با اعتراضات مدنی مردم ایران منتشر کرده اند که شما هم یکی از امضا کنند گان هستید در این مورد توضیح بیشتری بدهید
دکتر مهدوی :
این نامه از دبیرکل سازمان ملل خواسته است که با دخالت خود از خشونت بیشتر جلو گیری کند و حقوق ملی ایرانیان را احقاق بکند. البته این به معنی درخواست دخالت د ر ایران نیست . ما اخیرا هم اعلامیه ای امضا کرده ایم و خواستار دستگیر ی احمدی نژاد به عنوان متهم در جنایت علیه بشریت هستیم .
سعید سلطانپور:
اخیرا خانم شیرین عبادی هم موضع خوبی در پارلمان اروپا گرفته است و از اروپا خواست که دولت ایران را تحریم سیاسی کنند نه تحریم اقتصادی . زیراتحریم اقتصادی به ضرر مردم ایران هست . شما هم حمایت اخلاقی دولتها را می خواهید نه حمایت سیاسی.
دکتر مهدوی :
دقیقا همین طور هست . زمان نشان داده است که که نه تهدیدهای نظامی بوش و نه تحریم های اقتصادی و نه تحریم انتخابات نتوانست جنبشی عظیم در ایران ایجاد کند .آنچه که عاملی برای تغییر باشد باید از درون بیاید یعنی هرمداخله خارجی چه اقتصادی و چه سیاسی مخرب هست .
سعید سلطانپور:
این اعتراضات را با دهه 60 مقایسه می کنم علیرغم مشابهات سیاسی تفاوتهای زیادی می بینم، ارزیابی شما چگونه هست ؟
دکتر مهدوی :
این حوادث در 30 سال گذشته ایرا ن بی سابقه بود ه است . می توان آنرا در دو سطح بررسی کرد
1در سطح دولت
2. در سطح جامعه مدنی
ما همیشه در جمهوری اسلامی جناحهای حکومتی داشته و رقابت بین این جناحهای بوده است .
بخصوص بعد از مرگ ایت اله خمینی این شدت از درگیری بی سابقه بود ه است . این جناحها
هر کدام تصویر جدا گانه ای از جمهوری اسلامی داشته اند ولی الان به جائی رسیده است رهبری فعلی تصمیم گرفته است از یک جناح خاص حمایت کند
بخشی از جناح حکومت که شامل رهبری ، احمدی نژاد و و بدنه اصلی سپاه در مقابل ائتلاف وسیعی از رفورمیستها که بخش زیادی از خود حاکمیت هستند از جمله رفسنجانی (که مشکل می شود وی را در این طیف گنجاند)تا موسوی ؛خاتمی وکروبی . آنچه که در دولت اتفاق می افند یک نزاع بی سابقه برسرمنافع اقتصادی و سیاسی ودیدگاهی می باشد
در سطح دولت این اختلافات جدی است . می شود گفت جمهوری اسلامی بعد از انتخابات 22 خرداد ( 12 ژوئن) که خامنه ای نتایج انتخابات را د رنماز جمعه تایید کرد جمهوری اسلامی وارد مرحله جدیدی شده است . رهبری تصمیم گرفته است که اینگونه پاسخ بدهد .
اگر رهبری نظام نتواند توده های مردم را قانع کند که تقلب اتفاق نیفتاه است و نتواند اعتماد ملی را کسب کند در این صورت جمهوری اسلامی 12 جون با قبل از آن تفا وت کیفی خواهد داشت ووارد مرحله جدیدی خواهد شد .
بحرا ن مشروعیت جدی خواهد داشت . البته نه اینکه قبلا بحران مشروعیت نداشته است ،بلکه در این حد وسیع و همگانی نبود ه است .
بهرحال رهبری و ائتلاف آنها شامل احمدی نژاد و بدنه سپاه وآقای جنتی و اقای یزدی بر اساس نظرمنتقدین هم اسلامیت روحانی و هم جمهوریت را به چالش کشیده هست.
چالش جمهوریت به دلیل اینکه را ی مردم را ندیده گرفته است و چالش اسلامیت روحانیت به این دلیل که بدنه اصلی نظام روحانیت محافظه کار سنتی هست که احساس می کند کنار گذاشته شد ه است ..
در سطح جامعه مدنی می دانیم که عدالت اجتماعی آزادی و استقلال ،ارزشنهای تازه ای نیست لااقل پیشنیه 150 ساله دارد. ازانقلاب مشروطیت تا نهضت ملی وانقلاب 57 و جنبش اصلاحات و حوادثی که در این میان بوده است تا حواد ث اخیر.
چیزی که الان بی سابقه پس از انقلاب هست اول اینکه این جنبش توده ای ومردمی هست . دوم اینکه شیوه هایی که بکار برده می شود خشونت آمیز نیست . ویژگیهایئ یک جنبش مدنی را دارد عدم نافرمانی مدنی درون زا و ملی هست که حاصل ابتکار نسل جدید هست .
یک ائتلاف از طبقات بالا و پائین رادارد . نه تنها سکولارها که مذهبی ها و ملی ها هم در آن هستند . هرچند
همواره از ضعف رهبری و سازماندهی رنج می برده ایم که این هم مستثنی نیست
سعید سلطانپور:
جمهوری اسلامی بشدت در حال تبلیغ هست که این انقلاب مخملی هست
دکترمهدوی:
من نه تنها انرا انفلاب مخملی نمی دانم که آنرا انقلاب هم نمی دانم انقلابات مخملی ویژگیهائی دارند:
در اتحادیه جماهیر شوروی سابق اتفاق افتاده اند .رهبرانی بطور مستقیم و یا غیر مستقیم از طرف غرب حمایت می شدند . در حالی که میر حسین موسوی و کروبی خود بهر حالی بخشی از نظام هستند.
اگر چه ا ز علائم رنگی استفاده می شود ولی مانند جورجیا از غرب حمایت نمی شود . جریانی در داخل می خواهد این حرکت خودجوش و ملی ودرون زا را به خارج وصل کنند . دوم کسانی هم در خارج مانند نو محافظه کاران و تند ورها هستند که دچار توهم هستند و می خواهند این جنبش را لکه دار کنند .این جنبش خواسته ای هم دارد که ابطا ل انتحابات هست اینکه خواسته یا نا خواسته موسوی ر ا به عنوان رهبری دارد .
اگر جمهوری اسلامی بتواند خواسته ها را که مسالمت آمیز بیان شده است را بدهد می تواند از رادیکال شدن خواسته ها در کوتاه مدت جلوگیری کند ولی اگر نتواند این خواسته ها رادیکال می شود .
احتمال رادیکا ل شدن رهبران فعلی هم هست . و رهبران رادیکا ل تر ی وارد میدا ن میشوند. حالا موفق بشوند یا نه بحث جداگانه ای هست .
نکنه خطرناک این است که در زمان شاه با کودتای 1953 علیه دکتر مصدق هیچگاه نتوانست مشروعیت خود ش را در بین مردم و اپوزیسیون را بدست بیاورد که منجر به فروپاشی سلطنت شد . بالطبع اگر چنین موردی اتفاق بیفتد و مردم واجماع عمومی باور کنند که کودتائی شده است انوقت شیوه ها تغییر خواهد کرد .
سعید سلطانپور:
ضعف اطلاعاتی سیا در این جریانات واضح هست . روزنامه هارتز اسرائیل نوشت که سازما ن سیا در فیس بوک و تویتر دنبال خبر هست . این نشان می دهد آنها سورپرایز شده اند و
اگر انقلاب مخملی بود انها سرمایه گذاری سنگینی روی ان کرده بودند ولی غافلگیر شدند.
دکتر مجتبی مهدوی :
متاسفانه واقعیت تلخی که وجود دارد سیاست خاورمیانه ای امریکا بخصوص بعد از 9/11 و صحبتهای اسرائیل روی جنبشهای منطقه داشته است اصولا تخریب کنند ه بوده است . ما خوشحال خواهیم شد اینها کمتر نظر بدهند . امریکا و اسرائیل د رنظر مردم ایران د رحمایت از شاه و کودتای 28 مرداد و خاورمیانه مشروعیت خود را از دست داده اند و نمی توانند کمکی به دموکراسی مردم ایران باشند .
حمایت سازمانهای حقوق بشری – روشنفکران و جوامع مدنی می تواند مهم باشد . خشونت را محکوم کنند اوباما سخنانش هشیارانه بود و ی سیاستمدارانه از وارد شدن به امور داخلی ایران که خواست دولت بود خودداری کرد .
به جامعه جهانی باید گفت اگر برای جنبش دمکراسی ایران دل می سوزانند خواسته یا ناخواسته به این جنبش لطمه نزنند و از ان حمایت سیاسی نکنند.
سعید سلطانپور:
الان خیلی سخت است که قضاوت و تحلیل درستی کرد زیرا اطلاعات کافی در دست نیست.
آزادی رکسانا صابری – حمایت جان کری از دانش اتمی ایران 3 روز قبل از انتخابات و نیز نامه اوباما به خامنه آیا احتمال معامله پشت پرده ای می رود ؟ با توجه به اینکه آمریکا همیشه تاکید کرد ه است که با یک صدا ی نهائی در ایران می خواهد گفتگو کند .
دکتر مهدوی :
نه فکرنمی کنم .معامله ای صورت نگرفته است .واقعیاتی هست مانند اینکه آمریکا د رعراق و افغانستان
مشکلا ت جدی دارد و نیاز به کمک ایران دارد . حتی در ماه های پایانی جورج بوش هم آمریکائیان به این نتیجه رسیده بودند که به دلیل سیاست های متخذه بعد از 9/11 نقش ایران قوی تر شده است .
سیاست اتمی ایران باعث تقویت موضع ایران شده است و امریکا میداند که نمی تواند بدون ایران مشکلا ت را در منطقه حل کند.
البته هر دو کشور دستهای یکدیگر را می خوانند . رهبری ایران می داند که آمریکا نیاز به ایران دارد شاید خامنه ای به این نتیجه رسیده است که امریکا در موقعیتی نیست که بتواند به ایران حمله نظامی بکند . از سوی دیگر
گروه جدید در کاخ سفید تا چه حد حاضر باشند منافع ملی آمریکا در عراق را فدای حقوق بشر در ایران بکنند ، بعید بنظر می آید .
انچه که در روابط بین الملل مطرح است در وحله اول منافع کشور خودشان را قرار می دهند بعد مسائل حقوق بشر و دموکراسی در دیگر کشورها را .
سعید سلطانپور:
نقش ایرانیان در خارج کشور مخصوصا درکانادا چه گونه می بینید با توجه به جریان پرچم و تنش های حاشیه ای ، یک تصور غلطی به ایرانیان داخل کشور ممکن است بدهد یا جمهوری اسلامی از آن سو استفاده کند . نظر شما چیست ؟
دکترمهدوی :
واقعیت این است که جناح رادیکال سلطنت طلب و حزب کمونیست و مجاهدین وزنه ای در ایران نیستند و نقش عمده ای هم در حوادث ایران ندارند .من به عنوان یک عضو کوچک این حنبش می توانم پیشنهاد بکنم که می توانیم حرف خودمان را داشته باشیم مذهبی غیر مذهبی سیاسی و غیر سیاسی از نظر اخلاقی درست نیست که نظرات خودش را به این جنبش تحمیل کند . انتخاباتی انجام شده و بخشی عظیم از مردم و جوانان احساس می کنند رای شان دزدیده شده است . رهبرانی که الان هستند کروبی و موسوی هستند . موسوی و کروبی می خواهند در چار چوب نظام حرکت کنند. جنبش را باید آنطور ی که هست دید نه انطوری که ما دوست داریم . . اینکه در اینده خواسته ها رادیکا ل تر خواهند شد تردیدی نیست . هرچند همین حالا هم خواستهای رادیکال تری درایران وجود دارد. ولی باید با مردم داخل کشور حرکت کرد .
سلطانپور:
با تشکر از شما که وقتتان را در اختیار ما گذاشتید
دکتر مهدوی
با تشکر از شما .
این مصاحبه در قبل از مراسم سوگند احمدی نژاد انجام شده بود .
دکتر مهدوی استادعلو م سیاسی در زمینه اسلام سیاسی دانشگاه آلبرتا هست .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر